Logisticus Dergisi Logisticus Dergisi
Corona virüsü hayatın her alanına etki ediyor. Sosyal ve ekonomik etkilerin yanı sıra pandeminin teknolojik etkileri de bir süredir gündemde. Bu teknolojik etkilerin başını ise otomotiv sektörü çekmekte.
Teknoloji sektöründe artan talep sebebiyle otomobil üreticileri ihtiyaç duydukları yarı iletken çiplere yeteri kadar erişemiyor. Her geçen gün büyüyen krizden pek çok marka etkilenirken bazı noktalarda üretim durma noktasına geldi.
Wall Street Journal’da yer alan habere göre Ford, bu hafta Detroit fabrikasında F-150 üretimini yalnızca sekiz saatlik tek vardiyaya indireceğini açıkladı.
Türkiye’de de üretim yapan Hyundai ise global çapta yaptığı açıklamada “Çiplerin endüstri üzerinde yaratabileceği potansiyel tedarik kesintisinin farkındayız. Durumu yakından takip ediyoruz ve istikrarlı üretimi sürdürmek için tedarikçi ortaklarımızla işbirliği yapıyoruz” dedi.
Yarı iletkenler, üzerine yapılan mekanik işin etkisiyle iletken özelliği kazanabilen ancak normal şartlar altında yalıtkan olan maddelerdir. Bu özellik elektronik alanında yoğun olarak kullanılmalarını sağlamıştır. Yarı iletkenler elektroniğin ana elemanları olan, diyotların, transistörlerin ve entegre devrelerin üretiminde kullanılmaktadır. Örneğin bilgisayarlarda anakart üzerinde yer alan ve anakartın beynini oluşturan entegre devreler olan yongaların üretiminde yarı iletkenlerin rolü büyüktür. Aynı şekilde işlemciler gibi çiplerin üretiminde de yarı iletkenler kullanılır.
Yarı iletkenler germanyum, silisyum, selenyum gibi elementler olabildiği gibi; bakır oksit, galyum arsenid, indiyum fosfür, kurşun sülfür gibi bileşikler de olabilir. (Fotoğraf: Shutterstock)
Ford, geçen Perşembe yaptığı açıklamada, -SUV üretimindeki düşüşün doğrulanmasından bir gün sonra- çip krizi nedeniyle ABD’nin en çok satan aracı olan ve şirketin en büyük gelir kaynağı halindeki F-150 kamyonetlerinin üretimini durdurmayı planladıklarını söyledi. Yöneticiler, dördüncü çeyrek gelirlerini ele alırken, birinci ve ikinci çeyrekte küresel ölçekte araç üretimindeki kayıplarla birlikte, krizin de etkisiyle bu yıl vergi öncesi gelirden 1 milyar ila 2,5 milyar dolar kayıp olabileceğinin altını çizdi.
Reuters’a konuşan GM sözcüsü David Barnas ise “Etkileri azaltma çabalarımıza karşın, yarı iletken sıkıntısı özellikle 2021 yılında GM üretimini etkileyecektir” ifadelerini kullandı.
Fiat Chrysler Automobiles (FCA), Ford, Honda, Mercedes-Benz, Nissan, Subaru, Toyota ve Volkswagen tedarik sıkıntısından olumsuz etkilenen üreticiler olarak öne çıkıyor.
Ayrıca yine Reuters’ın haberine göre Volkswagen Çin operasyonları başkanı Stephan Wollenstein, küresel bir çip tedariki sıkıntısı yaşandığını ve Alman üreticinin aralık ayındaki üretiminin bundan ciddi oranda etkilendiğini belirtti. Marka bu üretim sıkıntısından dolayı on binlerce otomobilin satışını kaybettiğini söyledi.
Wall Street Journal’in makalesine göre pandemi sürecinde teknolojik aletlere yönelik oluşan talep krizde pay sahibi. Kişisel bilgisayarlar ve oyun konsolları gibi pek çok elektronik alete talep artarken, küresel çip (yonga) üreticileri de yarı iletken üreticilerini talep yağmuruna tuttu. Uzaktan çalışma gibi koşullar da bu arz-talep dengesizliğinin üzerine eklenince terazi çöktü! En azından çökmek üzere. Tüm bunlar yarı iletken çiplerin bulunurluğunu zorlaştırıyor ve üreticilere maliyetini de artırıyor.
Çin’in en büyük yarı iletken üreticilerinden SMIC’nin CEO’su Zhao Haijun düzenlediği online basın toplantısında taleplere yetişemediklerini ve önümüzdeki çeyreklerde tam kapasite çalışacaklarını açıkladı.
Otomobil şirketleri, son yıllarda yarı iletkenlerin büyük alıcıları haline geldiler ve yarı iletkenleri, motor kontrol üniteleri ve şanzımanlardan, gösterge panosuna gömülü büyük tablet benzeri ekranlara kadar her yerde kullandılar. Uzmanlar, elektrikli araçlara geçişin de daha fazla yazılım tabanlı sisteme ihtiyacı doğurduğunu dile getiriyor.
Covid-19 krizi, birçok otomobil üreticisinin 2020’nin başlarında üretimde geri çekilmesine ve ardından yılın geri kalanı için tahminlerini düşürmesine neden olmuştu. Ancak o günlerden beri otomobillere ve kamyonlara olan talep, beklenenden daha hızlı bir şekilde artış gösterdi ve bilgisayar yongaları da dahil olmak üzere belirli kritik parçalarda tedarik ve üretim sorunu ortaya çıktı.
KAYNAKLAR: WSJ, Reuters
